پیام معاون امور بهداشتی دانشگاه به مناسبت روز جهانی سالمندان (۹ مهر)

9مهر روزجهانی سالمند :"تاب آوری و مشارکت زنان سالمند "

با افزایش سن،  به دلیل تغییرات متعدد فیزیولوژیک جسمی و نیز تغییرات روانشناختی و اجتماعی که به گونه ای اجتناب ناپذیر رخ می دهد، فرد با چالش ‌های فراوان ناشی از این تغییرات مواجه می شود. این چالش ها هر یک به منزله ی یک استرس برای فرد محسوب می شوند. تغییرات رخ داده در یک حیطه (مثلا تغییرات جسمی) می تواند روی ابعاد دیگر نیز تاثیر بگذارد و این امر موضوع را پیچیده تر می کند. ماحصل این امر شبکه ای از علل و عوامل است که فرد را احاطه کرده و از هر سو وی را تحت فشار قرار می دهد.

محور شعار سازمان ملل متحد در سال جاری" تاب آوری و مشارکت زنان سالمند " است. تقریبا در تمام نقاط جهان امید به زندگی  زنان بیش از مردان است. بنابر این زنان سالمند باید بتوانند نقش خود را در خانواده و جامعه ایفا نمایند. از سویی نابرابری جنسیتی واقعیتی است که در جوامع مشهود است.نابرابری جنسیتی پدیده ای اجتماعی است که در آن با افراد متعلق به دو جنس به گونه ای یکسان رفتار نمی شود. این تفاوت ممکن است از تمایزات مربوط به بیولوژی، روانشناسی یا هنجارهای فرهنگی رایج در جامعه ناشی شود. مطالعات، تجربیات متفاوت جنسیتی را در بسیاری از حوزه ها از جمله تحصیلات، امید به زندگی، شخصیت، علایق، زندگی خانوادگی، شغل و وابستگی سیاسی نشان می دهد. نابرابری بین مردان و زنان در دسترسی به نهادهای اجتماعی و قانونی، منابع، اشتغال و درآمد و همچنین مشارکت اجتماعی و سیاسی تاثیر گذار است. این نابرابری ها به فقر زنان می افزاید و می تواند منجر به عواقب جدی نه تنها برای خود زنان، بلکه برای خانواده و جامعه آنها شود. کاهش شکاف جنسیتی در بهداشت و آموزش می تواند به طور قابل توجهی فقر را کاهش دهد و باعث رشد اقتصادی ملی شود.همه عوامل ذکر شده می تواند بر کیفیت زندگی زنان تاثیر گذار باشد.

کاهش نابرابری جنسیتی و رفع موانع بر سر راه مشارکت زنان در جامعه به رشد اقتصادی مطلوب می انجامد. همچنین کاهش شکاف جنسیتی در آموزش، بهبود دسترسی زنان به منابع اقتصادی، افزایش مشارکت سیاسی آنها، محافظت از آنها در برابر خشونت و توانمند سازی آنها برای دستیابی به حقوق خود برای مشارکت در اجتماع و تعیین سرنوشت بسیار مهم است. بدین منظور، پرهیز از رفتارهای قالبی وکلیشه های منفی برخاسته از تبعیض سنی و جنسیتی باید در جامعه نهادینه گردد. این امر به واسطه ی فرهنگ سازی و برقراری عدالت سنی و جنسیتی در کلیه ی حوزه های اجتماعی از جمله حوزه ی سلامت، می تواند منتج به سازگاری و تاب آوری، تندرستی و رشد زنان سالمند گردد و موجبات مشارکت اجتماعی فعال آنان را فراهم آورد.

دکتر محمد جعفرزاده

معاون امور بهداشتی دانشگاه و رئیس مرکز بهداشت استان